Zasady funkcjonowania kwoty wolnej od podatku w przypadku umowy o pracę i przy działalności gospodarczej są różne. W obu jednak przypadkach mogą wpływać na obniżenie zobowiązań podatnika wobec skarbu państwa, dlatego warto poznać zasady i możliwości korzystania z kwoty wolnej od podatku w roku 2022 (po zmianach Nowy Ład).
Źródła prawa i informacji
Podstawą uregulowań związanych z kwotą wolną od podatku są przepisy Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.). Ten akt prawny reguluje zasady opodatkowania podatkiem dochodowym dochody osób fizycznych oraz daninę solidarnościową. Określa między innymi zobowiązania podatkowe osób rozliczających się w ramach umowy o pracę, a także osób prowadzących działalność gospodarczą.
Zasady skali podatkowej
Kwota wolna od podatku dotyczy osób rozliczających się na zasadach skali podatkowej. Zgodnie z art. 27 Ustawy podatek dochodowy od osób fizycznych podatek dochodowy pobiera się od podstawy jego obliczenia według skali. Zgodnie z pierwszym progiem podatkowym, gdzie podstawa obliczenia podatku w złotych do 120 000 złotych, podatek wynosi 17% minus kwota zmniejszająca podatek 5100 zł. W przypadku drugiego progu podatkowego, gdzie podstawa obliczenia podatku w złotych wynosi ponad 120 000 złotych, podatek wynosi 15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.
Kwota wolna od podatku, a zaliczka, w przypadku umowy o pracę
Kwota wolna od podatku dla osób otrzymujących wynagrodzenie w ramach umowy o pracę ma wpływ na zasady pobierania zaliczek na podatek dochodowy . Zgodnie z art. 32 Ustawy podatek dochodowy od osób fizycznych:
Zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 1, 1a, 2 i 2a zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, jeżeli pracownik złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru, w którym stwierdzi, że:
- nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika albo otrzymuje emeryturę lub rentę za pośrednictwem płatnika i złożył wniosek, o którym mowa w art. 34 ust. 2a;
- nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
- nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3;
- nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
- ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.
Różne formy rozliczenia, a kwota wolna od podatku
Ustawodawca zdecydował, że podatnik ma do dyspozycji jedną kwotę wolną od podatku. Nie ma tutaj znaczenia z ilu źródeł pobiera wynagrodzenie czy przychody. W przypadku kilku umów o pracę, lub umowy o pracę i prowadzenia działalności gospodarczej nadal można skorzystać tylko z jednej kwoty wolnej od podatku. W przypadku kilku pracodawców należy powiadomić ich, jak rozliczona będzie kwota wolna od podatku. W tym celu postał specjalny formularz podatkowy PIT-2 czyli oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.
